Η μηχανή του πιάνου αποτελείται από πολλά μηχανικά μέρη με κύρια υλικά το ξύλο, την τσόχα, το δέρμα. Η μετάδοση της ώθησης που ξεκινά από το πάτημα του πλήκτρου και καταλήγει, μετά από μια διαδοχική κίνηση πολλών τμημάτων, στο κτύπημα του σφυριού πάνω στη χορδή, δημιουργεί συνεχείς τριβές στα μέρη που μεσολαβούν.
Έτσι με τη χρήση ορισμένα τμήματα του μηχανισμού του πιάνου, ιδιαίτερα τα τσοχάκια, τα δέρματα τα μεταλλικά ελάσματα, τα σφυράκια, χάνουν το αρχικό σχήμα τους ή φθείρονται.
Οι ρυθμίσεις είναι απαραίτητο να γίνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να επαναφέρεται η σωστή λειτουργία στο πιάνο. Οι τεχνικοί μας πάντα ενημερώνουν για ό,τι διαπιστώνουν στη μηχανή του πιάνου σας κατά το χόρδισμα.
Τις φθορές της μηχανής σίγουρα δεν μπορείτε να τις δείτε, ακουστικά όμως θα αντιληφθείτε ότι κάτι δε λειτουργεί σωστά στο πιάνο σας, έτσι καλέστε άμεσα το τεχνικό σας για την αποκατάσταση τους.
Αναφέρουμε ενδεικτικά κάποιες βασικές ρυθμίσεις που διορθώνουν συχνά εμφανιζόμενα προβλήματα στο πιάνο:
Το Voicing είναι μια σύνθετη και λεπτή εργασία με την οποία διαμορφώνουμε τη χροιά του ήχου του πιάνου και επεμβαίνουμε στο ηχόχρωμα.
Ενώ με το χόρδισμα φέρνουμε όλες τις χορδές στη σωστή τονικότητα, με το voicing φτιάχνουμε το πώς ο ήχος θέλουμε να ακούγεται.
Το σφυράκι, σχήματος οβάλ, κατασκευασμένο από άριστης ποιότητας συμπιεσμένο μαλλί πάνω σε ξύλινη βάση, είναι το τελευταίο τμήμα της πολυσύνθετης μηχανής του πιάνου που μεταδίδει το τελικό χτύπημα στις χορδές, τις κάνει να πάλλονται και να παράγουν ήχο.
Συνήθως η μεσαία περιοχή, λόγω συχνότερης χρήσης, εμφανίζει περισσότερο αλλοιωμένα σφυριά απ’ ότι η πολύ ψιλή ή η μπάσα. Αποτέλεσμα ο ήχος του πιάνου να ακούγεται οξύς και άγριος, ενώ παράλληλα να έχει χαθεί η ακουστική ομοιομορφία.
Με τα χρόνια και τη χρήση το συνεχές χτύπημα των σφυριών στις μεταλλικές χορδές δημιουργεί αυλάκια στη μάλλινη επιφάνεια τους, ενώ το οβάλ σχήμα τους αλλοιώνεται και μάλιστα ανομοιόμορφα.
Με ειδικά εργαλεία και τεχνικές επαναφέρουμε το σφυράκι στη σωστή κατάσταση και η κάθε νότα ρυθμίζεται σε σχέση με τις υπόλοιπες έτσι ώστε το άκουσμα να είναι αρμονικό. Παράλληλα με τον τρόπο που επεμβαίνουμε στο σχήμα και στη σκληρότητα της τσόχας του σφυριού, μπορούμε να διαμορφώνουμε τη χροιά του ήχου, σύμφωνα πάντα με τις απαιτήσεις του πιανίστα.
Αν το πιάνο είναι παλιό και τα σφυράκια του έχουν ήδη υποστεί αρκετές επεμβάσεις, οπότε πλέον οιαδήποτε νέα διαμόρφωση δεν θα φέρει κανένα αποτέλεσμα, προχωρούμε στην αλλαγή τους.
Η έκφραση lost motion χαρακτηρίζει την αδυναμία του πλήκτρου να ενεργοποιήσει άμεσα και γρήγορα τον μηχανισμό του πιάνου για τη παραγωγή του ήχου. Είναι ένα πρόβλημα που δημιουργεί η χρήση και χρειάζεται ρύθμιση ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Με το πάτημα του πλήκτρου η πίσω μέσα άκρη του ενεργοποιεί ένα μικρό κύλινδρο-βαρελάκι (capstan), στηριγμένο σε μια μεταλλική βίδα, που μεταδίδει τη κίνηση στον υπόλοιπο μηχανισμό μέχρι να ακουστεί ο ήχος. Με τη χρήση, η τσόχα που έρχεται σε επαφή με την άκρη αυτού του κυλίνδρου φθείρεται, με αποτέλεσμα η κίνηση να μεταδίδεται με χαμηλότερη ώθηση, λόγω του διάκενου που δημιουργείται στα σημεία επαφής. Έτσι το τελικό κτύπημα του σφυριού στη χορδή δε γίνεται με την δύναμη που πρέπει και αυτό επηρεάζει σημαντικά το ηχητικό αποτέλεσμα.
Με τη ρύθμιση του lost motion επαναφέρουμε το σημείο επαφής για κάθε πλήκτρο ξεχωριστά έτσι ώστε η ώθηση να γίνεται άμεσα και σωστά.
Ανομοιομορφία στο επίπεδο των πλήκτρων συμβαίνει με τη χρήση.
Συνήθως εντοπίζεται στη μεσαία περιοχή, όπου τα πλήκτρα παίζονται περισσότερο, με αποτέλεσμα ο μηχανισμός κίνησης τους να φθείρεται και να παρατηρείται ένα πέσιμο του επιπέδου τους
Τα πλήκτρα του πιάνου κινούνται πάνω σε μεταλλικούς πίρους, στηριγμένους στη τράπεζα πλήκτρων, που χρησιμεύουν παράλληλα και σαν οδηγοί της κίνησης τους. Στα σημεία επαφής των πίρων με το ξύλινο σώμα των πλήκτρων υπάρχουν τσοχάκια για ακρίβεια στη κίνηση και προστασία.
Οι συνεχείς τριβές με τη χρήση, αλλοιώνουν σταδιακά τα τσοχάκια αυτά δημιουργώντας ανοχές και διάκενα, που επηρεάζουν το ύψος ηρεμίας του πλήκτρου.
Ο τεχνικός με ανάλογες και λεπτές επεμβάσεις επαναφέρει το ύψος των πλήκτρων στο σωστό επίπεδο, ενώ παράλληλα φροντίζει για το βάθος του πλήκτρου έτσι ώστε να είναι άνετο στο χρήστη.
Το πιάνο έχει συνήθως 3 πεντάλ. Το καθένα εξυπηρετεί διαφορετική λειτουργία.
Με τη χρήση σταδιακά χάνουν τις αρχικές ρυθμίσεις τους. Επειδή η διαδικασία αυτή γίνεται πολύ αργά, ο χρήστης μπορεί να μην αντιληφθεί ότι τα πεντάλ του πιάνου δε λειτουργούν όπως παλιά.
Για το λόγο αυτό, αν τα χρησιμοποιείτε συχνά, ζητήστε από τον τεχνικό, με το χόρδισμα του πιάνου να κάνει και έναν έλεγχο καλής λειτουργίας τους.
Ο τεχνικός μας ελέγχει όλα τα σημεία επαφής των τμημάτων των πεντάλ, ρυθμίζει τα κενά, απομακρύνει σκουριές και επαναφέρει την αρχική τους σωστή και αθόρυβη λειτουργία, ώστε να υπάρχει ακρίβεια στη χρήση.
H ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΜΑΣ!
Οι ρυθμίσεις που γίνονται στο πιάνο είναι πολύ λεπτές, χρειάζονται μεγάλη ακρίβεια, γνώση και εμπειρία. Ποτέ δεν θα πρέπει να τις εμπιστεύεστε σε άπειρο τεχνικό και σε κάποιον που δεν σας παρέχει εγγύηση εργασίας.
Άγνοια και κακή χρήση εργαλείων, εκτός του κακού αποτελέσματος, μπορούν πρόσθετα να καταστρέψουν μέρη της μηχανής του πιάνου σας.
